“Het eerste wat je doet in je leven is inademen. En het laatste wat je doet in je leven is uitademen.”
Ademhalen
Het grootste deel van ons leven besteden we nauwelijks aandacht aan onze ademhaling. We staan er gewoon niet bij stil wat het effect van beter ademen is op de kwaliteit van ons functioneren. De stress is bij velen van ons groot en daarbij is de kwaliteit van de lucht die we inademen bedroevend slecht. Onze ademhaling is letterlijk onze levensenergie. Het is schrikken als je beseft hoe weinig aandacht er is voor de wijze waarop mensen ademen. Je moet eerst lichamelijke klachten krijgen alvorens daar werkelijk serieus naar gekeken wordt!
De ademhaling is de basis van ons bestaan. Zonder adem is er geen leven. Als we gespannen en gehaast bezig zijn, helpt het bevrijden van de adem de kwaliteit van ons leven te verhogen. De adem is dan ook de basis voor de ontplooiing van de levenskracht op zowel lichamelijk als geestelijk niveau. Het is een bron van ontspanning, vitaliteit, zelfkennis en zelfreflectie. De ademhaling is als het ware onze belangrijkste metgezel die bijvoorbeeld precies weet welke emotie we op een bepaald moment ervaren: als je boos bent, gaat je ademhaling heel snel en in rust is deze gelijkmatig en kalm.
Adem in, adem uit
Alles begint bij een basis. Hoe sterker en steviger deze basis, hoe beter je kunt bouwen. Als de fundering van een huis niet stevig is gemaakt, zullen er in de loop van de tijd scheuren ontstaan in de muren en kan het huis zelfs op den duur instorten. Dit werkt ook zo bij trainen: een goede techniek bij krachttrainen zal je helpen de oefeningen goed uit te voeren en het risico op blessures verminderen. Alleen dan kun je op een gedegen manier je gewichten gaan verhogen. Met hardlopen ga je langzaam opbouwen, zodat niet alleen je spieren, maar zeker ook je pezen kunnen gaan wennen aan een langdurige belasting. De echte basis ligt echter bij de basis van het leven zelf; de ademhaling.
Als een baby
Ademhalen gaat vanzelf. Vanaf het moment dat je geboren wordt, weet je ook hoe je moet ademhalen, je hoeft het dus niet te leren. Onze ademhaling wordt geregeld in de hersenstam. Dit gedeelte van de hersenen bestuurt de meest vitale levensfuncties zoals de hartslag, temperatuur, bloeddruk en dus ook de ademhaling. Vanuit de evolutie gezien is dit gedeelte van de hersenen ook het oudste gedeelte. Als een baby geboren wordt, zal hij als eerste gaan huilen om de kleine longetjes te laten werken. Ook dat gaat (meestal) vanzelf, wat de natuur mooi zelf geregeld heeft. Iedereen die wel eens heeft staan luisteren bij een slapende baby weet ook hoe ontspannend dat geluid is en hoe rustig de ademhaling is. Zo zou het moeten zijn! Toch zullen veel van jullie herkennen dat je veel vaker niet dan wel op deze rustige manier ademhaalt.
Te lang, te snel
In de loop der jaren kun je een verkeerde ademhaling aanleren. Wanneer je een lange tijd om wat voor reden dan ook verkeerd ademhaalt, kan dit allerlei fysieke, maar ook psychische gevolgen hebben! Denk maar aan stress gerelateerde klachten en zelfs paniekaanvallen. Tijdens een fysieke inspanning is het heel functioneel dat de ademhaling versnelt. Het lichaam heeft meer zuurstof nodig om onder andere de spieren harder te kunnen laten werken.
Als je het lichaam lang achter elkaar in een stressmodus zet, kan het zijn dat je een verkeerde ademhaling aan gaat leren. Dit zie je bijvoorbeeld veel bij mensen die in een burn-out zijn geraakt. Deze mensen hebben hun lichaam een veel te lange tijd onder spanning gezet en zijn dus te vaak over hun grenzen heen gegaan. Zij vinden het ook heel lastig om zich te kunnen ontspannen en weer op een goede manier adem te kunnen halen.
Het is aan ons de taak om te zorgen dat we zorgdragen voor een juiste ademhaling, zodat er een optimale zuurstofopname in het lichaam is wat weer een goede stofwisseling en vitaliteit tot gevolg heeft. Onze ademhaling heeft vooral te maken met ons hart, onze longen, longblaasjes en bloedsomloop. De meeste ziekten kunnen niet bestaan als er voldoende zuurstof in de cellen is. Zuurstof is de brandstof voor ons lichaam en een optimale opname is nodig om cellen in ons lichaam goed te kunnen laten werken. Je zou dus kunnen zeggen dat een juiste ademhaling hét preventieve medicijn is voor de meeste ziekten.
– Weet je dat we gemiddeld maar 20 tot 30 % van ons ademhalingssysteem benutten?
– Weet je dat 70 % van alle detoxificatie van ons lichaam plaatsvindt door onze ademhaling?
– Weet je dat de meeste ziekten niet kunnen bestaan indien er voldoende zuurstof in de cellen zou zijn?
“Wanneer je beseft dat de kwaliteit van leven afhankelijk is van de kwaliteit van je ademhaling, is er geen weg meer terug!”
Ademhalen en Yoga beoefening
“Zonder een juiste ademhaling is het geen yoga”.
De ademhaling is essentieel bij het fysiek beoefenen van Yoga. De adem is de brug tussen je fysieke lichaam en je geest. De kwaliteit van je adem vertelt je veel over jezelf op dat moment en hoe jij je voelt. Door hier bewust van te worden kun je de ademhaling ook gaan sturen zodat deze steeds meer als steun kan fungeren. De ademsteun is de steun die er altijd voor je is, en waar je altijd op kan vertrouwen dat deze je lichaam en geest rustig en kalm kan maken.
Wanneer je regelmatig een Yogales volgt of doet, weet je waarschijnlijk wel dat de ademhaling belangrijk is. Je kunt de houdingen nog zo mooi uitvoeren, maar zonder aandacht voor de ademhaling, ben je geen Yoga aan het doen dus is het geen Yoga. Veel hedendaagse Yogagroepslessen geven zich uit alsof het echte Yogalessen zijn maar zijn daadwerkelijk Yoga-geïnspireerde groepslessen. En omdat beweging in het algemeen goed is voor de gezondheid zullen deze Yoga-geïnspireerde groepslessen zeker ook goed voor je zijn. Een dergelijke oefening is echter niet de beoefening van Yoga Asanas (yogahoudingen) op de traditionele en meest effectieve manier.
De ademhaling bij het beoefenen van Yoga is mede zo belangrijk omdat het een reflectie is van hoe we ons voelen. Als we pijn hebben, kunnen we dat merken aan onze ademhaling. En ook als we zijn afgeleid, kunnen we dat terugzien in de kwaliteit van onze ademhaling. De ademhaling is de brug tussen je fysieke lichaam en je geest. En alleen door deze drie elementen, adem, lichaam en geest, te verenigen in een Asana, kunnen we Yoga optimaal ervaren. Iets minder ‘zweverig’ gezegd, is de ademhaling je toegang tot het autonome zenuwstelsel. De ademhaling wordt gereguleerd door het autonome zenuwstelsel. Dat betekent dat het automatisch gaat. Je hoeft er dus niet bij na te denken. En dat is maar goed ook ;-).
De beoefening van Yoga en de adem helpen je om een juiste fysieke balans te creëren tussen inspanning en ontspanning. Het zorgt voor een optimale balans tussen 2 belangrijke lichaamssystemen in dit autonome zenuwstelsel: het Sympathicus systeem (stuurt die processen aan die veel energie kosten, actief zijn. Fight, flight, freeze systeem) en het Parasympathicus systeem (stuurt die processen aan die het herstel van het lichaam bevorderen. Rust en verteersysteem). Het in balans-zijn heeft dus alles te maken met deze 2 lichaamssystemen en het in dezelfde hoeveelheid activeren hiervan.
Klassieke Hatha Yoga is dé basis van alle fysieke Yogastromingen
De Yogasessies bij We Are Yoga zijn er vooral op gericht om je de power van de traditionele Yogabeoefening te laten ervaren in het dagelijks leven. Bij We Are Yoga richten we ons dan ook voornamelijk op de meest traditionele vorm yoga, de ‘Klassieke Hatha Yoga’. Klassieke Hatha Yoga is de basis van alle Yogastromingen die er zijn en bevat alle elementen om daadwerkelijk Yoga, het kunnen beheersen van de bewegingen in ons bewustzijn, te kunnen ervaren. Dagelijkse beoefening van Klassieke Hatha Yoga betekent dat er een optimale balans ontstaat tussen inspanning en ontspanning. Het laat je kijken naar dat wat belangrijk is voor je op dat moment en helpt je te kijken naar dat wat we liever niet (of nog niet) willen zien van onszelf. Door hiervan bewust te zijn of te worden ontstaat er ruimte en dus kun je er iets aan veranderen. Klassieke Hatha Yoga is een krachtige tool die helpt een gezond, gebalanceerd en krachtig leven te leiden. Het vergroot je focus en bewustzijn. Wat je ziet en opmerkt óp de yogamat neem je direct mee naar het leven buiten de mat. Daar waar de eigenlijke yoga pas écht begint.
Ademhaling is beïnvloedbaar
Ondanks dat de ademhaling automatisch geregeld wordt vanuit het autonome zenuwstelsel, kun je de ademhaling deels beïnvloeden. Je kunt bijvoorbeeld sneller gaan ademen of langzamer. Hoog in de borst of juist laag in de buik.
En dit is een erg belangrijk gegeven. Want doordat we de ademhaling kunnen beïnvloeden, kunnen we dus ook in beperkte mate toegang krijgen tot ons zenuwstelsel. Ga maar eens een paar minuten heel snel en heel hoog in de borst ademen. Ik weet zeker dat bijvoorbeeld je hartslag dan ook zal stijgen … Doordat we bij Klassieke Hatha Yoga zoveel met de ademhaling bezig zijn, is er dus van alles aan de gang tijdens een Yoga practice. We manipuleren op deze manier eigenlijk onze fysieke, mentale, emotionele en spirituele staat van zijn.
Tijdens iedere sportieve inspanning, training, is het normaal dat je hartslag en ademhaling gaan versnellen. Daarna is het mooi als je weer rustig kan gaan ademhalen zodat het lichaam zich kan herstellen. Dit is ook zeker van belang na iedere training! Waar je echter niet snel aan zou denken, is om een ontspanningsoefening te doen vóór een training. Een groot voordeel hiervan is dat je rustiger aan een training begint, minder snel over je grenzen heen gaat en met aandacht de oefeningen kan doen. Hiermee verklein je ook het risico op blessures.
Bij beoefening van Klassieke Hatha Yoga starten we dan ook altijd met een liggende beginontspanning om vervolgens vanuit deze rust echt te kunnen voelen wat belangrijk voor je is op dat moment. Om jezelf te kunnen toestaan daar waar nodig een moment te vertragen en vanuit daar verderop weer jezelf te kunnen uitdagen.
Buikademhaling
Wat is dan een goede ademhaling? Je kunt testen of je een te snelle ademhaling hebt. Wanneer je rustig op een stoel zit, tel je hoeveel ademhalingen je per minuut hebt, waarbij één hele ademhaling van het begin van de inademing tot het einde van de uitademing is. Veel mensen zullen meer dan 15 ademhalingen tellen. Dit is te veel! Gezond is als je tussen de 4 en 8 keer per minuut zit. Wanneer je merkt dat je (ruim) boven dit aantal zit, is het zeker zinvol om dagelijks yoga en ademhalingsoefeningen te gaan doen.
Er zijn verschillende variaties op ademhalingsoefeningen, maar belangrijk in de basis, is de Buikademhaling. Het buikgebied is de basis van ons lichaam, je ‘core’ voor het fysieke lichaam. Versterk je je ‘core’, dan versterk je automatisch ook de rest van het fysieke lichaam. Zo werkt het energetisch, dit is o.a. het gedeelte in ons lichaam dat we niet direct met het blote oog kunnen zien, maar waarvan we wel weten dat het er is. Denk bijvoorbeeld aan je energiepeil. Iedereen kent het gevoel van ‘even geen of weinig energie’ hebben voor dingen. Dit is dus o.a. een onderdeel van het energetische lichaam. Alles omtrent ons zelfbeeld, ons ‘ik’, wordt vertaald vanuit dit buikgedeelte. Dit gedeelte loopt vanaf de bekkenbodem tot net iets boven de navel rondom naar achter richting de onderrug.
Hieronder vind je een videoinstructie waarop ik een belangrijke basis buikademhaling uitleg. Dit is een van de eerste ademoefeningen die we hier in de Yogasessies leren en zal ook altijd de basis blijven van waaruit we starten.
Ervaar zelf maar eens wat deze ademoefening voor je doet. Om het verschil echt goed te kunnen ervaren kun je vooraf deze ademoefening eerst even een paar minuten gaan liggen op de grond of op een matje met de benen op heupbreedte geopend en de armen met de handpalmen omhoog gedraaid net iets uit de zij vandaan. Haal rustig een paar keer diep adem en laat het lichaam op iedere uitademing tot rust komen. Voel maar eens hoe dat je ligt en loop in gedachten het lichaam van onder naar boven af. Begin bij je voeten en eindig bij het gezicht. Hoe voelt het op dat moment? Hoe ligt je aan de ondergrond? Hoe is de ademhaling? Zit deze hoog in de borst of wat lager in de buik? Je hoeft je alleen maar bewust te worden hoe dat het voelt. Na een paar minuten rol jezelf rustig op via de zij en kom zitten voor de ademoefening.
Herhaal dit vervolgens na de oefening en voel eens het verschil.
Deze oefening kun je zo een aantal keer per dag doen. Zelf voor het slapen gaan, is dit een fijne simpele ademhalingsoefening om sneller in slaap te kunnen vallen.
Succes en geniet van de ruimte die er ontstaat!
Namasté
Suzanne